Jaðrakan

Jaðrakan (fræðiheiti: Limosa limosa) er stór, háfættur og hálslangur vaðfugl af snípuætt. Fuglinn er álíka stór og spói eða um 40 – 44 sm. Varpsvæði jaðrakans nær frá Íslandi gegnum Evrópu og svæða í mið-Asíu. Á varptíma er goggur með gul- eða appelsínugulan grunnlit og svart í endann en á veturna er grunnlitur goggs í bleikum tón. Fætur eru dökkgráir, brúnir eða svartir. Kynin líta eins út en á varptíma má þekkja þau á því að bringa, háls og höfuð karlfuglsins er í skærari appelsínugulum lit. Háls og bringa á ungum fuglum er í fölum appelsínugulum lit. Stofnstærð jaðrakana í heiminum er talinn 634.000 til 805.000 fuglar. Fæða jaðrakansins er aðallega ýmis konar ormar og skordýr og aðrir hryggleysingjar sem halda til í votlendi. Á varptíma eru fræ mikilvægur þáttur í fæðu jaðrakans en utan varptíma er hann í fjörum og á leirum og lifir á ormum, sniglum og ýmiss konar krabbadýrum. Á haustin þegar fuglinn þarf að safna orku fyrir flug á vetrarstöðvar étur hann mikið af berjum.[1] Íslenskir jaðrakanar eru sérstök deilitegund (Limosa limosa islandica) sem verpir nær eingöngu á Íslandi og hefur vetursetu á svæðinu frá Bretlandi til Íberíuskagans. Fuglarnir koma til varpstöðva á mánaðartímabili frá miðjum apríl til miðs maí. Pörin koma á svipuðum tíma á varpstöðvar þó þau hittist ekki utan varptímans og séu þá ekki á sömu slóðum.[2] Limosa limosa Jaðrakanar eru flestir einkvænisfuglar. Fuglinn verpir þremur til sex eggjum sem eru ólífugræn til dökkbrún. Hann verpir í og við ýmiss konar votlendi eins og flóa, flæðiengi og hallamýrar og er hreiðrið dæld í gróður. Útungun tekur 22 – 24 daga og sitja báðir foreldrar á eggjum. Ungarnir verða fleygir eftir 25 – 30 daga. Varpsvæði jaðrakana á Íslandi hefur breiðst út frá Suður- og Suðvesturlandi og verpa þeir nú í öllum landshlutum. Fjöldi fugla á Íslandi er talinn um 30.000, þar af sjö til tíu þúsund pör Texti af Wikipedia

Efnisflokkar
Fuglar ,
Nr: 36592 Ljósmyndari: Friðþjófur Helgason Tímabil: 2000-2009